Cep'te vergi vurguncuları bavul ticareti dışında yeni yöntem buldu: Yedek parça olarak telefonu ÖTV'siz yurda sok. Üretici gibi temiz göster ve ÖTV ödemeden sat!
Cep telefonlarının ithalatı sırasında düşük fiyat beyanlarıyla Özel Tüketim Vergisi'ni (ÖTV) az ödemelerinin önüne geçmek için yapılan düzenleme de uyanık ithalatçıların önünü kesemedi. Bazı ithalatçılar yaşanan boşluktan yararlanmak için üreteciye dönüştü. Gümrük tarife istatistik pozisyonu (GTİP) numarasının olmaması ÖTV'den kaçış için sebep olarak kullanıldı. Bazı ithalatçılar Çin'den 5 ya da 6 bölüm halinde yedek parça olarak Türkiye'ye cep telefonu getirerek, telefonları ÖTV ödemeden imalatçı olarak yurda soktu. Mart ayından bu yana yoğun olarak kullanılan yöntem temmuz ayında 324 bin adet IMEI ile doruk noktasına çıktı. İmalatçı olarak kolayca cep telefonu seri numarası (IMEI) alan şirketler böylece telefonların kara listeye girmesini engellemiş oldu. 2010 yılı başında Bakanlar Kurulu kararı ile maktu ÖTV 50 liraya çıkarken vergi vurguncuları bunu 2 yolla aştı. İlk yöntem bavul ticareti. İkincisi ise sahte üretici olarak yedek parça ithalatı yapar gibi yurda ÖTV ödemeden cep telefonu sokmak. 2009 yılının sonuna doğru yasal boşluğu farkeden ithalatçılar birer birer imalatçı onayı almaya başlarken, Türkiye cep telefonunda sahtecilerin cenneti oldu.
BİREYSEL İTHALAT DA PATLADI
Bu da ithalatçıların bir bölümünün yasal boşluktan faydalanmak için imalatçı olduğunu gösteriyor. Yılbaşından bu yana imalatçı olarak ve bavul ticareti ile ÖTV ödemeden yurda sokulan ve satılan telefon sayısının 300 bini aştığı tahmin ediliyor. Bilgi Teknolojileri İletişim Kurumu'na (BTK) bağlı Mobil Cihaz Kayıt Sistemi'nde (MCKS) imalatçı olarak IMEI numarası alma yetkisi bulanan 20 firma bulunuyor. BTK yetkilileri testlerini yaptıkları tek imalatçının Aneles olduğunu belirtiyor. Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım'ın açılışını yaptığı Aneles dışında diğer üreticilerin telefonlarından genelde teknik servisler ve faks numaraları çıkıyor. Konuyla ilgili görüşünü aldığımız BTK yetkilileri artan üretimle ilgili soruşturma açtıklarını kaydetti. ÖTV'den kaçışın bir başka yolu bavul ticareti de son aylarda büyük artış gösterdi. Tam 118 bin adet telefon bireysel ithalat yoluyla IMEI numaraları kayıt altına alındı. Sırf bu yüzden pasaport toplayanlar bile var.
ÇİFT SIM kartlı telefonun ithalatı mart ayından itibaren düşerken, üretimi patlama yaptı. İmalatçı gözüken firmaların aldığı IMEI numaralarındaki artış temmuz ayında zirve yaptı. Temmuzda toplam 324 bin adet IMEI numarası alındı. İşte bu işaret ballı cep telefonu ticaretinin doruk noktasına çıkardığını gösterdi. IMEI numarası alırken kanundaki açıktan yararlanarak ÖTV'siz satış yaparak telefonun fiyatını 65 liraya kadar düşürdü. Oysa telefonun maliyeti 1 TL olsa bile 50 liralık maktu vergi ve 9 liralık KDV eklendiğinde ortaya en az 60 liralık bir etiket çıkması gerekiyor.
MOBİSAD Başkanı Murat Dursun konuyla ilgili şu açıklamayı yaptı: "BTK kayıtları bizde bu konuda ciddi bir istismar yapıldığı endişesini doğuruyor. Bu istismar gerçek yerli üretim niyetinde olan hatta başlayan müteşebbisleri de olumsuz etkiliyor. Dolayısıyla sektörümüzde önemli bir haksız rekabet ortamı yaratıyor. İlgili tüm kurumların konuya hassasiyetle ve koordinasyon içinde müdahil olmaları gerekiyor. Aksi takdirde bu istismar sadece sektörümüzü etkilemesi ile sınırlı kalmayacak, büyük bir tüketici mağduriyetine ve devletimizin vergi geliri kaybına da yol açacak."
Vurgun nasıl yapılıyor?
UYANIK ithalatçılar kapasite raporu alarak imalatçı oldu. Pasaport peşinde koşmadan IMEI numarası almanın yolu açılmış oldu. Böylece telefonların kara listeye girmesi engellendi.
TELEFONLAR Çin'den 20-25 dolara kasa, anten, pil ve ekran gibi 5 veya 6 parçaya bölünerek alınıyor. Antep, İzmir, İstanbul gibi farklı gümrüklerden mal yedek parça olarak çekiliyor. Farklı gümrüklerden farklı firmalar adına parçalar çekilince takip zorlaşıyor. Bu işlemleri çözen fasonculara telefon başına 10 dolar civarında ödeme yapılıyor. Böylece telefon ÖTV ödemeden Türkiye'ye sokuluyor.
PARÇALARI birleştiren fason firma ürünü kutuluyor. Bu iş bazen o kadar özensiz yapılıyor ki, kutuda telefonun Türkiye'de üretildiği yazılıyken kapağının içinde Çin üretimi olduğu ibaresi yer alabiliyor.
BAYİLERE düşük fiyatla satılan telefonlar ÖTV ödenmeden KDV eklenerek satışa sunuluyor. Böylece hem bavul hem de parçala sat sistemiyle ÖTV'siz kazanç elde ediliyor.